การบำรุงสุนัขตั้งท้อง

สุนัขเพศเมียเมื่อผสมพันธุ์ตั้งท้องแล้วจะมีการเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์ พฤติกรรมของสุนัข ตลอดจนการบำรุงเลี้ยง เรื่องการเพิ่มอาหารและวิตามินที่จำเป็นสำหรับสุนัขตั้งท้อง ผู้เลี้ยงควรมีความรู้เรื่องการบำรุงเลี้ยงและเอาใจใส่แก่สุนัขตั้งท้องด้วย สุนัขตั้งท้อง 2 เดือน หรือประมาณ 63 วัน ดังนั้น จึงอาจแบ่งช่วงของการสังเกตพฤติกรรมการเปลี่ยนแปลงและการบำรุงเลี้ยง ออกเป็น 3 ช่วงดังนี้

1. ช่วง 3 สัปดาห์แรก

ในช่วงนี้จะยังไม่เห็นการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายเท่าไรนัก แต่ถ้าผู้เลี้ยงมีความชำนาญในการเลี้ยงสุนัขตั้งท้องมาแล้ว จะสังเกตเห็นว่า 1 สัปดาห์หลังผสมพันธุ์ หัวนมของสุนัขจะตั้งชันเรียงกันเป็นแถว บางตัวหัวนมมีสีชมพูเข้มชัดเจน และในสัปดาห์ที่ 2 สุนัขบางตัวจะแสดงอาการแพ้ท้อง คือ เบื่ออาหาร กินอาหารน้อยลง มีการอาเจียน แต่สุนัขจะไม่มีไข้และตัวร้อน

ด้านอาหาร โดยปกติส่วนใหญ่เราให้อาหารสุนัขวันละ 1-2 มื้อ ในช่วง 3 สัปดาห์แรกหลังผสมพันธุ์นี้ยังคงให้อาหารสุนัขเหมือนเดิม ปกติให้อยู่กี่มื้อก็ให้เท่านั้น แต่จะมีการเพิ่มโปรตีนและวิตามินในอาหารบ้างก็จะเป็นผลดี

ถ้าเลี้ยงด้วยอาหารสด - ข้าว 2 ส่วน + เนื้อไก่ต้มสุก 1 ส่วน + น้ำมันตับปลา + แคลเซียม

ถ้าเลี้ยงอาหารสำเร็จรูป - ควรเลือกที่มีโปรตีนไม่ต่ำกว่า 26% + น้ำมันตับปลา + แคลเซียม

***หลังผสมพันธุ์ควรแยกให้อยู่กรงตัวเดียว เพื่อสุนัขจะได้อยู่สบาย และไม่มีปัญหาเรื่องกัดกันหรือเล่นกันรุนแรง

2. ช่วง 3-6 สัปดาห์

ในช่วงนี้จะเห็นการเปลี่ยนแปลงได้มากขึ้น เต้านมเริ่มขยายใหญ่ขึ้น ท้องจะเต่งตึงแต่ยังไม่ใหญ่อุ้ยอ้าย การดูแลในช่วงนี้ ควรดูแลไม่ให้สุนัขวิ่งกระโดดรุนแรงหรือวิ่งอย่างรวดเร็วเพราะอาจแท้งได้ การเปลี่ยนแปลงทางด้านจิตใจ เช่น การฝึกหนักๆ อุณหภูมิเปลี่ยนแปลงบ่อยๆ ให้ยาบางอย่าง พบเห็นสิ่งน่ากลัวหรือตกใจ มันจะถ่ายทอดความหวาดระแวงไปยังลูกได้

อาหารของสุนัขตั้งท้องในช่วงนี้ ถ้าเดิมให้อาหารวันละ 1 มื้อ ก็จะต้องเพิ่มเป็น 2 มื้อ และอาหารจะต้องมีโปรตีนสูงกว่าปกติ วิตามินและแคลเซียมก็จำเป็นสำหรับสุนัขตั้งท้อง เพราะสารอาหารที่แม่สุนัขได้รับย่อมเป็นส่วนเสริมสร้างโครงสร้างร่างกายลูกสุนัขที่อยู่ในท้องให้สมบูรณ์ครบ 32 ประการ ส่วนประกอบของอาหารอาจทำได้หลายวิธี ซึ่งต่างก็ให้ประโยชน์และได้คุณค่าทางอาหาร จะยกตัวอย่างอาหารสำหรับบำรุงสุนัขตั้งท้องดังต่อไปนี้

เลี้ยงด้วยอาหารสด - ข้าว 2 ส่วน + เนื้อไก่หรือตับไก่ต้มสุก 2 ส่วน + น้ำมันตับปลา + วิตามินรวม + แคลเซียม

เลี้ยงด้วยอาหารสำเร็จรูป - เลือกอาหารเกรดพรีเมียม โปรตีนไม่น้อยว่า 30% + เนื้อไก่ต้มสุก + น้ำมันตับปลา + วิตามินรวม + แคลเซียม

***การดูแลด้านอื่นๆ เช่น การทำความสะอาดตัวสุนัขตั้งท้องในช่วงนี้ ไม่ควรอาบน้ำ ใช้วิธีเช็ดตัวด้วยน้ำอุ่นแทน หากจำเป็นต้องอาบน้ำควรอาบด้วยความระมัดระวัง อย่าถูกดสัมผัสตรงท้องโดยตรงและแรง และเมื่ออาบเสร็จต้องรีบเช็ดตัวสุนัขให้แห้งทันที อย่าให้สุนัขสะบัดขน อาจทำให้มีผลกระทบกระเทือนต่อครรภ์ได้

3. ช่วง 6-9 สัปดาห์ (จนวันใกล้คลอด)

ช่วงนี้จะเห็นความเปลี่ยนแปลงได้อย่างชัดเจน เต้านมจะขยายใหญ่เป็นเต้า ท้องจะขยายใหญ่ขึ้น จนบางตัวจะเดินอุ้ยอ้ายเลยทีเดียว ช่วงนี้ควรงดกิจกรรมทุกชนิด ได้แก่ การฝึก การวิ่ง กระโดด อาบน้ำ เป็นต้น ควรจัดให้สุนัขได้อยู่ในกรงตัวเดียวในมุมสงบ ไม่ให้สุนัขตัวอื่นเข้ามารบกวน กรงควรมีขนาดใหญ่พอควรให้และเดินได้อย่างสบาย เรื่องอุณหภูมิก็เป็นสิ่งสำคัญ ควรให้สุนัขได้อยู่ในที่อากาศพอเหมาะ ไม่ร้อนอบอ้าวหรือหนาวเย็นเกินไป พื้นกรงถ้าเป็นพื้นไม้จะดีกว่าพื้นปูน

การบำรุงสุนัขตั้งท้องในช่วง 6-9 สัปดาห์นี้ (ท้องแก่) ย่อมต้องดูแลกันอย่างพิถีพิถันและจำเป็นต้องให้อาหารที่มีคุณค่าทางอาหารสูง และให้ปริมาณมากขึ้นเพื่อทั้งแม่และลูกในท้องจะได้มีสุขภาพที่สมบูรณ์แข็งแรงเต็มที่  ต่อไปนี้จะเป็นตัวอย่างอาหารบำรุงสุนัขช่วงท้องแก่

เลี้ยงด้วยอาหารสด - ข้าว 1 ส่วน + เนื้อไก่-ตับไก่ต้มสุก 2 ส่วน + ไข่ไก่ต้ม 1 ฟอง (ต่อวัน) + น้ำมันตับปลา + วิตามินรวม + แคลเซียม

เลี้ยงด้วยอาหารสำเร็จรูป - เลือกเกรดพรีเมียม มีโปรตีนมากกว่า 30 % + เนื้อไก่-ตับไก่ต้มสุก + ไข่ไก่ต้ม 1 ฟองต่อวัน + น้ำมันตับปลา + วิตามินรวม + แคลเซียม

***อาจแบ่งอาหารเป็น 3 มื้อต่อวัน

***นม เป็นอาหารเสริมที่ดีและมีคุณประโยชน์ต่อสุนัขตั้งท้อง ดังนั้น จึงอาจให้นมในเวลาหลังอาหารหรือให้เวลาก่อนนอนก็ได้

เมื่อสุนัขตั้งท้องมาถึงสัปดาห์ที่ 8 (56 วัน) สุนัขจะเริ่มมีอาการเดินหาซอกหามุมขุดคุ้ยเพื่อหาที่ออกลูก เมื่อผู้เลี้ยงเห็นอาการดังนั้นก็เตรียมจัดที่จัดทางที่จะให้สุนัขไว้ออกลูกได้เลย เพราะนั่นเป็นสัณญานบอกว่า สุนัขท้องแก่เต็มที่แล้ว

การจัดห้องคลอด อาจแบ่งพื้นที่เป็นห้องให้คลอดในมุมหนึ่งของบ้าน เพื่อจะได้ดูแลยามสุนัขคลอดลูกได้อย่างใกล้ชิด หรือจะจัดที่ให้คลอดในกรงก็ได้ ควรมีผ้าปูให้อบอุ่นและมีผ้าเตรียมไว้เยอะพอสำหรับสับเปลี่ยน เพราะเวลาสุนัขคลอดลูกจะมีน้ำเลือด น้ำคล่ำเปียกเปื้อน อุณหภูมิในห้องคลอดต้องไม่ร้อนอบอ้าว ในเวลากลางคืนควรมีไฟเปิดสว่างด้วย ระวังเรื่องยุงหรือแมลงรบกวนด้วย

การเอาใจใส่ดูแลบำรุงเลี้ยงสุนัขตั้งท้องอย่างนี้จะทำให้สุนัขสมบูรณ์ทั้งแม่และลูกในท้อง เมื่อคลอดลูกแล้วแม่สุนัขก็จะไม่ผอมทรุดโทรม ที่นี้ก็ถึงเวลาที่ผู้เลี้ยงคงจะตื่นเต้นและดีใจที่จะเห็นสุนัขท้องแก่ใกล้วันคลอดเต็มที

"สายรุ้ง"